Omuz Tendon Yaralanması

Rotator manşet yırtığı, yetişkinler arasında yaygın bir ağrı ve sakatlık nedenidir. Yırtık bir rotator manşet omzunuzu zayıflatır. Bu, saçınızı taramak veya giyinmek gibi birçok günlük aktivitenin ağrılı ve yapılması zor hale gelebileceği anlamına gelir.

Anatomi

Omzunuz üç kemikten oluşur: üst kol kemiğiniz (humerus), kürek kemiğiniz (skapula) ve köprücük kemiğiniz (klavikula). Omuz, bilyeli bir eklemdir: üst kol kemiğinizin topu veya başı, kürek kemiğinizdeki sığ bir yuvaya oturur.

Normal Omuz Anatomisi

Omuzun bu çizimi, eklemin ana bileşenlerini vurgulamaktadır.

Kolunuz, rotator manşetiniz tarafından omuz soketinizde tutulur. Rotator manşet, humerus başının etrafında bir kaplama oluşturmak için tendonlar olarak bir araya gelen dört kastan oluşan bir gruptur. Rotator manşet, humerusu kürek kemiğine bağlar ve kolunuzu kaldırıp döndürmenize yardımcı olur.

Rotator Manşet Tendonları

Rotator manşet tendonları humerusun başını (üst kol kemiği) kaplayarak kolunuzu kaldırmanıza ve döndürmenize yardımcı olur.

Rotator manşet ile omzunuzun üstündeki kemik (akromiyon) arasında bursa adı verilen kayganlaştırıcı bir kese vardır. Bursa, kolunuzu hareket ettirdiğinizde rotator manşet tendonlarının serbestçe kaymasını sağlar. Rotator manşet tendonları yaralandığında veya hasar gördüğünde, bu bursa da iltihaplanabilir ve ağrılı hale gelebilir.

Tanım

• Bir veya daha fazla rotator manşet tendonu yırtıldığında, tendon artık humerusun başına tam olarak yapışmaz.
• Çoğu rotator manşet yırtığında tendon kemikten kopar.
• Çoğu yırtık supraspinatus tendonunda meydana gelir, ancak rotator manşetin diğer kısımları da tutulabilir.
• Çoğu durumda, yırtık tendonlar yıpranarak başlar. Hasar ilerledikçe, bazen ağır bir nesneyi kaldırırken tendon tamamen yırtılabilir.
• Farklı yırtık türleri vardır.

Kısmi Yırtılma: Bu tür yırtıklara eksik yırtık da denir. Tendona zarar verir, ancak onu tamamen kesmez.

Tam Kalınlıkta Yırtık: Bu tür yırtıklara tam yırtık da denir. Tendonun tamamını kemikten ayırır. Tam kalınlıkta bir yırtık ile tendonda temel olarak bir delik vardır.

Rotator manşet tendonları ve supraspinatus tendonunda tam kalınlıkta yırtılma

Supraspinatus tendonunda rotator manşet ve tam kat yırtığın önden görünümü

Neden

Rotator manşet yırtıklarının iki ana nedeni vardır: yaralanma ve dejenerasyon.

Akut Yırtık

Uzattığınız kolunuzun üzerine düşerseniz veya çok ağır bir şeyi ani bir hareketle kaldırırsanız, rotator manşetinizi yırtabilirsiniz. Bu tür yırtılma, kırık köprücük kemiği veya çıkık omuz gibi diğer omuz yaralanmalarında ortaya çıkabilir.

Dejeneratif Yırtık

Çoğu yırtık, zamanla yavaş yavaş meydana gelen tendonun aşınmasının bir sonucudur. Bu dejenerasyon doğal olarak biz yaşlandıkça ortaya çıkar. Rotator manşet yırtıkları baskın kolda daha sık görülür. Bir omuzda dejeneratif yırtık varsa, o omuzda ağrı olmasa bile karşı omuzda rotator manşet yırtılması olasılığı daha yüksektir.

Dejeneratif veya kronik rotator manşet yırtıklarına çeşitli faktörler katkıda bulunur.

Tekrarlayan Zorlama: Aynı omuz hareketlerini tekrar tekrar yapmak rotator manşet kaslarınızı ve tendonlarınızı zorlayabilir. Basketbol, voleybol, yüzme, tenis, kürek çekme ve halter, sizi aşırı yırtık riskine sokabilecek spor aktivitelerine örnektir. Birçok iş ve rutin işler de aşırı kullanım yırtıklara neden olabilir.

Damarsal Yetmezlik: Yaşlandıkça, rotator manşet tendonlarımızdaki kan akışı azalır. İyi bir kan akışı olmadan, vücudun tendon hasarını onarma yeteneği bozulur. Bu sonuçta bir tendon yırtılmasına yol açabilir.

Kemiksel Anormallikler: Yaşlandıkça, kemik çıkıntıları (aşırı kemik büyümesi) genellikle akromiyon kemiğinin alt tarafında gelişir. Kollarımızı kaldırdığımızda mahmuzlar rotator manşet tendonuna sürtünür. Bu duruma omuz sıkışması denir ve zamanla tendonu zayıflatacak ve yırtılma olasılığını artıracaktır.

Risk Faktörleri

Rotator manşet yırtıklarının çoğuna büyük ölçüde yaşlanmayla birlikte gelen normal aşınma ve yıpranma neden olduğundan, 40 yaşın üzerindeki kişiler daha büyük risk altındadır.

Tekrarlayan kaldırma veya baş üstü faaliyetler yapan kişiler de rotator manşet yırtılması riski altındadır. Sporcular, özellikle tenis oyuncuları ve yüzücüler başta olmak üzere aşırı kullanımına karşı özellikle savunmasızdır.

Ressamlar, marangozlar ve baş üstü iş yapan diğerlerinin de yırtık şansı daha yüksektir.

Spor aktivitesi veya baş üstü çalışma nedeniyle aşırı kullanım gözyaşları genç insanlarda da ortaya çıksa da, genç yetişkinlerdeki yırtıklarının çoğu düşme gibi travmatik bir yaralanmadan kaynaklanır.

Belirtiler

Bir rotator manşet yırtılmasının en yaygın belirtileri şunlardır:

• İstirahatte ve geceleri, özellikle etkilenen omuzda yatarken ağrı.
• Kolunuzu kaldırırken ve indirirken veya belirli hareketlerle ağrı.
• Kolunuzu kaldırırken veya döndürürken zayıflık.
• Omzunuzu belirli pozisyonlarda hareket ettirirken krepitus veya çatırdama hissi.
• Düşme gibi aniden meydana gelen yırtıkları genellikle şiddetli ağrıya neden olur. Üst kolunuzda bir kopma hissi ve ani güçsüzlük olabilir.

Aşırı kullanıma bağlı olarak yavaş gelişen yırtık da ağrı ve kol güçsüzlüğüne neden olur. Kolunuzu kaldırdığınızda omuzda ağrı veya kolunuzdan aşağı doğru hareket eden ağrı olabilir. İlk başta, ağrı hafif olabilir ve sadece kolunuzu başınızın üzerine kaldırırken, örneğin bir dolaba uzanırken ortaya çıkabilir.

Aspirin veya ibuprofen gibi reçetesiz satılan ilaçlar ilk başta ağrıyı hafifletebilir.

Zamanla, ağrı istirahatte daha belirgin hale gelebilir ve artık ilaçlarla geçmez. Gece ağrıyan tarafa yattığınızda ağrınız olabilir. Omuzdaki ağrı ve güçsüzlük saçınızı taramak veya sırtınızın arkasına uzanmak gibi rutin aktiviteleri zorlaştırabilir.

Bazı rotator manşet yırtıklarının ağrılı olmadığı unutulmamalıdır. Ancak bu yırtıklar yine de kol zayıflığına ve diğer semptomlara neden olabilir.

Doktor Muayenesi

Tıbbi Öykü ve Fizik Muayene

Belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi tartıştıktan sonra doktorunuz omzunuzu muayene edecektir. Herhangi bir yerinde hassas olup olmadığını veya deforme olup olmadığını kontrol edecektir. Omzunuzun hareket aralığını ölçmek için doktorunuz kolunuzu birkaç farklı yöne hareket ettirmenizi isteyecektir. Ayrıca kol gücünüzü de test edecektir.

Doktor hastanın hareket aralığını test ediyor.

Doktorunuz, kolunuzu farklı yönlerde hareket ettirmenizi sağlayarak hareket açıklığınızı test edecektir.

Doktorunuz omuz ekleminizle ilgili diğer sorunları kontrol edecektir. Ağrının "sıkışmış bir sinirden" gelmediğinden emin olmak ve artrit gibi diğer durumları ekarte etmek için boynunuzu da inceleyebilir.

Görüntüleme Testleri

Doktorunuzun tanınızı doğrulamasına yardımcı olabilecek diğer testler şunları içerir:

Röntgen: Yapılan ilk görüntüleme testleri genellikle röntgendir. Röntgenler rotator manşet gibi omzunuzun yumuşak dokularını göstermediğinden, rotator manşet ağrısı olan bir omzun düz röntgeni genellikle normaldir veya küçük bir kemik çıkıntısı gösterebilir.

Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya ultrason: Bu çalışmalar rotator manşet tendonları gibi yumuşak dokuları daha iyi gösterebilir. Rotator manşet yırtığının yanı sıra yırtığın tendon içinde nerede olduğunu ve yırtığın boyutunu gösterebilirler. Bir MRI ayrıca doktorunuza yırtığın ne kadar "eski" veya "yeni" olduğu konusunda daha iyi bir fikir verebilir çünkü rotator manşet kaslarının kalitesini gösterebilir.

Tedavi

Rotator manşet yırtıklarınız varsa ve artan ağrıya rağmen kullanmaya devam ederseniz, daha fazla hasara neden olabilirsiniz. Bir rotator manşet yırtığı zamanla büyüyebilir.

Kronik omuz ve kol ağrısı, doktorunuzu görmek için iyi nedenlerdir. Erken tedavi semptomlarınızın kötüleşmesini önleyebilir. Ayrıca normal rutininize çok daha hızlı geri dönmenizi sağlayacaktır.

Herhangi bir tedavinin amacı ağrıyı azaltmak ve işlevi eski haline getirmektir. Rotator manşet yırtığı için birkaç tedavi seçeneği vardır ve en iyi seçenek her insan için farklıdır. Tedavinizi planlarken doktorunuz yaşınızı, aktivite seviyenizi, genel sağlığınızı ve sahip olduğunuz gözyaşı tipini dikkate alacaktır.

Yaralanma zamanına yakın bir zamanda yapılan ameliyattan daha sonra yapılana kıyasla daha iyi sonuçlar olduğuna dair bir kanıt yoktur. Bu nedenle birçok doktor rotator manşet yırtıklarının öncelikle fizik tedavi ve diğer cerrahi olmayan tedavilerle tedavisini önermektedir.

Ameliyatsız Tedavi

Hastaların yaklaşık %80'inde cerrahi olmayan tedavi ağrıyı hafifletir ve omuzdaki işlevi iyileştirir.

Ameliyatsız tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

Dinlenmek: Doktorunuz dinlenmeyi ve baş üstü aktiviteleri sınırlamayı önerebilir. Ayrıca omzunuzu korumaya ve sabit tutmaya yardımcı olması için bir askı da reçete edebilir.

Aktivite Değişikliği: Omuz ağrısına neden olan aktivitelerden kaçının.

Steroid Olmayan Anti-inflamatuar İlaç: İbuprofen ve naproksen gibi ilaçlar ağrı ve şişliği azaltır.

Güçlendirme Egzersizleri ve Fizik Tedavi: Özel egzersizler hareketi geri getirecek ve omzunuzu güçlendirecektir. Egzersiz programı, esnekliği ve hareket aralığını geliştirmek için esneme hareketleri içerecektir. Omzunuzu destekleyen kasları güçlendirmek ağrıyı hafifletebilir ve daha fazla yaralanmayı önleyebilir.

Steroid Enjeksiyonu: Dinlenme, ilaçlar ve fizik tedavi ağrınızı gidermezse, lokal anestezik enjeksiyonu ve kortizon preparatı yardımcı olabilir. Kortizon çok etkili bir anti-inflamatuar ilaçtır; ancak, tüm hastalar için etkili değildir.

Omuza Kortizon Enjeksiyonu

Bir kortizon enjeksiyonu ağrılı semptomları hafifletebilir.

Cerrahi olmayan tedavinin başlıca avantajı, aşağıdakiler gibi cerrahinin büyük risklerinden kaçınmasıdır:

• Enfeksiyon
• Kalıcı sertlik
• Anestezi komplikasyonları
• Bazen uzun iyileşme süresi

Ameliyatsız tedavinin dezavantajları şunlardır:

• Yırtık boyutu zamanla artabilir
• Faaliyetlerin sınırlandırılması gerekebilir

Cerrahi Tedavi

Ağrınız ameliyatsız yöntemlerle düzelmiyorsa doktorunuz ameliyat önerebilir. Devam eden ağrı, ameliyatın ana endikasyonudur. Çok aktifseniz ve kollarınızı baş üstü çalışma veya spor için kullanıyorsanız doktorunuz ameliyat da önerebilir.

Ameliyatın sizin için iyi bir seçenek olabileceğine dair diğer işaretler şunlardır:

• Belirtileriniz 6 ila 12 aydan uzun sürdü ise
• Büyük bir yırtığınız var (3 cm'den fazla) ve çevredeki dokunun kalitesi iyi
• Omzunuzda önemli bir zayıflık ve fonksiyon kaybınız varsa
• Yırtığınız yakın zamanda meydana gelen akut bir yaralanma sonucunda oldu ise

Yırtık bir rotator manşeti onarmak için yapılan cerrahi, çoğunlukla tendonun humerus başına (üst kol kemiği) yeniden takılmasını içerir. Rotator manşet yırtıklarını onarmak için birkaç seçenek vardır. Ortopedi cerrahınız, bireysel sağlık ihtiyaçlarınızı karşılamak için sizinle en iyi prosedürü tartışacaktır.

Rotator Manşet Yırtıkları: Cerrahi Tedavi Seçenekleri

Yırtık bir rotator manşeti onarmak için yapılan cerrahi, çoğunlukla tendonun humerus başına (üst kol kemiği) yeniden takılmasını içerir. Bununla birlikte, kısmi bir yırtılma, yalnızca debridman adı verilen bir düzeltme veya yumuşatma prosedürüne ihtiyaç duyabilir. Tam bir yırtık, tendonun humerus üzerindeki orijinal yerine dikilmesiyle onarılır.

Cerrahi Onarım Seçenekleri

Rotator manşet yırtıklarını onarmak için birkaç seçenek vardır. Rotator manşet onarımı için cerrahi tekniklerdeki gelişmeler, daha az invaziv prosedürleri içerir. Mevcut yöntemlerin her birinin kendi avantajları ve dezavantajları olsa da hepsinin amacı aynı: tendonun iyileşmesini sağlamak.

Gerçekleştirilen onarımın türü, cerrahınızın deneyimi ve belirli bir prosedüre aşinalığı, gözyaşınızın boyutu, anatominiz ve tendon dokusu ve kemiğinin kalitesi gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.

Birçok cerrahi onarım ayakta tedavi bazında yapılabilir ve hastanede bir gece kalmanızı gerektirir. Ortopedi cerrahınız, bireysel sağlık ihtiyaçlarınızı karşılamak için sizinle en iyi prosedürü tartışacaktır.

Biseps tendon yırtıkları, osteoartrit, kemik çıkıntıları veya diğer yumuşak doku yırtıkları gibi rotator manşet yırtıklarına ek olarak başka omuz problemleriniz olabilir. Ameliyat sırasında cerrahınız bu sorunlarla da ilgilenebilir.

Rotator manşet onarımı için en yaygın olarak kullanılan üç teknik geleneksel açık onarım, artroskopik onarım ve mini açık onarımdır. Sonunda, hastalar ağrının giderilmesi, kuvvetin iyileştirilmesi ve genel memnuniyet için üç onarım yöntemini de aynı şekilde değerlendirir.

Açık Onarım

Yırtık büyük veya karmaşıksa, genellikle geleneksel bir açık cerrahi kesi (birkaç santimetre uzunluğunda) gereklidir. Cerrah omuz üzerinden kesi yapar ve yırtık tendonu daha iyi görmek ve ona ulaşmak için omuz kaslarından birini (deltoid) ayırır.

Açık bir onarım sırasında, cerrah tipik olarak akromiyonun alt tarafındaki kemik mahmuzlarını çıkarır (bu işleme akromiyoplasti denir). Yırtık büyük veya karmaşıksa veya tendon transferi gibi ek rekonstrüksiyon gerekiyorsa açık onarım iyi bir seçenek olabilir.

Açık onarım, yırtık rotator manşetleri için kullanılan ilk tekniktir. Yıllar geçtikçe, yeni teknoloji ve gelişmiş cerrah deneyimi, daha az invaziv prosedürlere yol açmıştır. Günümüzde nadiren tercih edilir.

Tam Artroskopik Onarım

Artroskopi sırasında cerrahınız omuz ekleminize artroskop adı verilen küçük bir kamera yerleştirir. Kamera, resimleri bir televizyon ekranında görüntüler ve cerrahınız bu görüntüleri minyatür cerrahi aletlere rehberlik etmek için kullanır.

Artroskopik Cerrahi

Atroskopi sırasında cerrahınız omzunuzun yapılarını bir video monitörde çok detaylı olarak görebilir.

Artroskop ve cerrahi aletler ince olduğundan, cerrahınız standart, açık cerrahi için gereken daha büyük kesi yerine çok küçük kesiler (kesikler) kullanabilir.

Omuzdaki portallardan sokulan artroskop ve cerrahi aletler.

Çizim ve fotoğraf, omuz eklemindeki portallardan sokulan bir artroskop ve cerrahi aletleri göstermektedir.

Tüm artroskopik onarım genellikle ayakta tedavi prosedürüdür ve yırtık bir rotator manşeti onarmak için en az invaziv yöntemdir.

Rotator manşet yırtığı ve tamirinin artroskopik fotoğrafları

Mini Açık Onarım

Mini açık onarım, küçük bir kesi ile onarım yapmak için daha yeni teknoloji ve aletler kullanır. Kesi tipik olarak 3 ila 5 cm uzunluğundadır.

Bu teknik, eklem içindeki diğer yapılara verilen hasarı değerlendirmek ve tedavi etmek için artroskopi kullanır. Örneğin kemik mahmuzları genellikle artroskopik olarak çıkarılır. Bu deltoid kası ayırma ihtiyacını ortadan kaldırır.

Prosedürün artroskopik kısmı tamamlandığında, cerrah mini açık insizyon yoluyla rotator manşeti onarır. Tendon onarımı sırasında cerrah, omuz yapılarını video monitörü yerine doğrudan görüntüler.

İyileşmek

Ağrı Kontrolü

Ameliyattan sonra ağrı kaçınılmazdır. Bu iyileşme sürecinin doğal bir parçasıdır. Doktorunuz ve hemşireleriniz ağrınızı azaltmak için çalışacak ve bu da ameliyattan daha hızlı kurtulmanıza yardımcı olabilir.

İlaçlar genellikle ameliyattan sonra kısa süreli ağrı kesici için reçete edilir. Opioidler, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ve lokal anestezikler dahil olmak üzere ağrıyı yönetmeye yardımcı olacak birçok ilaç türü mevcuttur. Doktorunuz ağrıyı azaltmak ve opioid ihtiyacını en aza indirmek için bu ilaçların bir kombinasyonunu kullanabilir.

Rehabilitasyon

Rehabilitasyon, günlük aktivitelerinize geri dönmenizde hayati bir rol oynar. Bir fizik tedavi programı, omuz gücünü ve hareketini yeniden kazanmanıza yardımcı olacaktır.

Hareketsiz Dönem: Ameliyattan sonra tedavi aşamalar halinde ilerler. İlk başta, tendon iyileşirken onarımın korunması gerekir. Kolunuzun hareket etmesini önlemek için büyük olasılıkla bir yastıklı askı kullanacak ve ilk 4 ila 6 hafta kolunuzu kullanmaktan kaçınacaksınız. Askıya ne kadar süre ihtiyaç duyacağınız, yaralanmanızın ciddiyetine bağlıdır.

Dış Rotasyon Egzersizi: Rehabilitasyon sırasında aktif egzersiz, burada gösterilen gibi izometik dış rotasyon egzersizlerini içerebilir.

Pasif Egzersiz: Yırtığınız onarılmış olsa bile kolunuzun etrafındaki kaslar zayıf kalır. Cerrahınız kolunuzu ve omzunuzu hareket ettirmenin sizin için güvenli olduğuna karar verdiğinde, bir terapist omzunuzdaki hareket aralığını iyileştirmek için pasif egzersizlerle size yardımcı olacaktır. Pasif egzersiz ile terapistiniz kolunuzu destekler ve farklı pozisyonlarda hareket ettirir. Çoğu durumda, ameliyattan sonraki ilk 4 ila 6 hafta içinde pasif egzersize başlanır.

Aktif Egzersiz: 4 ila 6 hafta sonra, terapistinizin yardımı olmadan aktif egzersizler yapmaya başlayacaksınız. Kaslarınızı kendi başınıza hareket ettirmek, kademeli olarak gücünüzü artıracak ve kol kontrolünüzü geliştirecektir. 8 ila 12 hafta arasında, terapistiniz sizi güçlendirme egzersiz programına başlayacaktır.

Tam bir iyileşmenin birkaç ay sürmesini bekleyin. Çoğu hasta ameliyattan 4 ila 6 ay sonra fonksiyonel hareket açıklığına ve yeterli güce sahiptir. Yavaş bir süreç olmasına rağmen, rehabilitasyona olan bağlılığınız başarılı bir sonucun anahtarıdır.

Sonuç

Hastaların çoğu, yırtık bir rotator manşet için ameliyattan sonra omuz kuvvetinin arttığını ve daha az ağrı olduğunu bildirmiştir.

Her cerrahi onarım tekniği (açık, mini açık ve artroskopik) ağrının giderilmesi, güç ve fonksiyonda iyileşme ve hasta memnuniyeti açısından benzer sonuçlara sahiptir. Tatmin edici sonuçlar elde etmede cerrahın deneyimi, teknik seçiminden daha önemlidir.